برآورد تعداد بیماری و مرگ منتسب به آلاینده های so۲ و no۲ با استفاده از مدل airq در شهر همدان

مقدمه: در بین انواع آلاینده های گازی هوا، no2 و so2 جزء مواردی هستند که در بیشتر حوادث جهانی مرتبط با آلودگی هوا نقش داشته ، محرک مجاری تنفسی بوده و می توانند باعث بروز اثرات بهداشتی متعددی در انسان گردند. از اینرو و با توجه به ضرورت بررسی این مطالعه با هدف کمّی سازی اثرات بهداشتی آلاینده های no2 و so2 در شهر همدان انجام گرفت. روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی بود و در آن ابتدا اطلاعات مربوط به آلاینده های موردنظر و پارامترهای هواشناسی موردنیاز در طی سال 1393 به ترتیب از سازمان های حفاظت محیط زیست و هواشناسی شهر همدان اخذ گردید. داده های اخذ شده با استفاده از معیارهای سازمان بهداشت جهانی اعتبارسنجی و تبدیل واحد شدند. سپس شاخص های آماری موردنیاز مدل محاسبه شده و با داشتن بروز پایه، خطر نسبی و جمعیت در معرض اثرات مختلف آلاینده ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: طبق نتایج حاصله متوسط غلظت سالیانه ی no2 و so2 به ترتیب 7/1 و 6/1 برابر استاندارد کشور ایران بود و با در نظر گرفتن حد مرکزی خطر نسبی، جزء منتسب برای کل مرگ منتسب به آلاینده های no2 و so2 به ترتیب برابر با 74/1 و 92/0 درصد برآورد شد که بیانگر به ترتیب 9/51 و 3/27 نفر مرگ در طی سال 1393 می باشند. نتیجه گیری: بیشترین تعداد اثرات زیان بار مشاهده شده برای آلاینده های so2 و no2 به ترتیب در دامنه ی غلظت 20 تا 49 و 40 تا 89 میکروگرم در مترمکعب بود که بیانگر توزیع وسیع تر غلظت آلاینده ی no2 نسبت به آلاینده ی so2 می باشد. همچنین می توان نتیجه گرفت که آلاینده های بررسی شده (no2 و so2) اثرات زیان باری را بر روی ساکنین شهر همدان گذاشته و بایستی قبل از افزایش بیشتر این اثرات، اقدامات پیشگیرانه از سوی مسئولین مربوطه صورت گیرد.